Spelen is al veel ouder dan veel mensen denken. In de evolutie speelt het zelfs een belangrijke rol. Kijk maar eens naar hoe dieren met elkaar omgaan. Is er sprake van een veilige omgeving, voldoende voedsel en is er tijd om andere dingen te doen? Dan zal je zien dat dieren met elkaar beginnen te spelen. Voor jonge dieren is het een manier om dingen als het jagen op prooidieren onder de knie te krijgen. Zo zijn de eerste spellen ook al heel erg oud. Een groot deel van het speelgoed waar kinderen van tegenwoordig mee spelen stamt uit werkelijk oeroude tijden.
De functie van spelen
We noemden al even dat spelen ook daadwerkelijk een functie heeft. Voor kinderen is het een uiterst belangrijk middel om hun positie in een groep te bepalen en te verkennen. Door te spelen met anderen leert een kind wat de grenzen zijn van geaccepteerd gedrag. Daarnaast is spel een manier om een uitlaatklep te creëren voor agressie en om te leren gaan met agressie. Verder bevordert het, net als bij dieren, de coördinatie van bewegingen en het ruimtelijk inzicht. Tijdens het spelen worden ook allerlei emoties verwerkt. Denk aan een spel met poppen of met auto’s, daarbij komen allerlei gevoelens kijken. Net als bij een gezelschapsspel. Woede en blijdschap die bij winnen en verliezen horen bijvoorbeeld.
Het allereerste speelgoed
Bij spelen maken we ook gebruik van spullen. Het alleroudste speelgoed heeft naar alle waarschijnlijkheid bestaan uit zaken die in de directe omgeving van de mens te vinden was destijds. Denk aan zaken als schelpen en steentjes. Maar hier bleef het niet bij. Tijdens opgravingen in Egypte zijn kindergraven gevonden uit de tijd van de farao’s die terracotta poppen, beestjes en tollen bevatten. Speelgoed is op deze manier langzaam maar zeker ontstaan en begon ooit als spullen die bij bepaalde rituelen werden gebruikt.
De ontwikkeling van speelgoed
Speelgoed heeft zich in al die tijd alleen maar doorontwikkeld. Zo beschrijft Roulette-spelen.nl de korte geschiedenis van online casino’s, waarvan het ontstaan toch ook alweer uit 1994 dateert. Verder zie je tegenwoordig steeds meer games die online worden gespeeld en waarvoor je de deur niet uit hoeft. Er worden hele online werelden gemaakt waarin je urenlang kunt spelen.
Daar is natuurlijk veel aan vooraf gegaan. In de zeventiende eeuw werd dankzij schilderijen duidelijk dat speelgoed in Nederland een steeds belangrijkere rol innam. In de achttiende eeuw kwam er weer meer aandacht voor de ontwikkeling van kinderen. Dat had ook invloed op de manier van spelen en het speelgoed dat gebruikt werd. Volwassenen gingen immers anders kijken naar de functie van spelen en speelgoed. In de negentiende eeuw was er de massaproductie die het mogelijk maakte om enorm veel en betaalbaar speelgoed te maken. Zo zijn we door de tijd langzaam maar zeker aangekomen bij de huidige tijd waarin het speelgoed en het spelen er weer heel anders uitzien.
De vraag is waar we over nog eens honderd jaar zullen zijn op het gebied van spelen en speelgoed!